یکی از قدیمی ترین آثار تاریخی در دزفول پل قدیم است که به نام دژپل یا پل هزار ساله ی ساسانی نیز شناخته می شود. این پل بر روی رودخانه دز بنا شده‌است و دو قسمت شرقی و غربی شهر دزفول را به هم متصل می‌کند. این پل باستانی به دستور شاپور اول توسط اسرای رومی ساخته‌شد و در حقیقت پلی بوده که دو بخش بین النهرین و جندی شاپور را به هم وصل می کرده است. در ادامه با ما همراه باشید تا شما را به صورت کامل با تاریخچه و قدمت پل قدیم دزفول آشنا کنیم.
قدمت پل قدیم
عمر و قدمت پل قدیم به دوره ساسانیان برمی گردد. این پل در سال ۲۶۰ میلادی یعنی حدود ۱۷۵۰ سال پیش به دستور شاپور اول ساخته‌شد. شاپور اول ، دومین پادشاه سلسله ساسانیان پس از پیروزی بر والرین امپراتور روم با ۷۰ هزار سرباز رومی که از جنگ به اسرات گرفته بود این پل را ساخت.
به همین دلیل، برخی این پل را پل رومی ها نیز می خوانند. سپس برای محافظت از این پل محله ای به نام قلعه نیز به وجود‌آمد که هنوز هم به همین نام شناخته می‌شود.
در واقع هدف شاپور اول برای ساخت این پل راحت‌تر کردن مسیر رفت و آمد سرباز های ارتش ساسانیان از رود دز و همچنین متصل کردن دو قسمت جندی شاپور و بین النهرین به هم‌ساخت.
پل قدیم امروزه یکی از قدیمی ترین پل های جهان به شکار می رود و تا دهه پیش عبور ماشید و وسایل نقلیه بر روی آن مجاز بود. اما در سال ۱۳۹۰ به منظور حفظ آن شهر داری دزفول در منطقه ورودی آن میدان آجری ساخت و این پل تبدیل به محل عبور عابران پیاده و گردشگران مبدل شد. این پل همچنین در سال ۱۳۱۰ ثبت جهانی شد و در فهرست آثار ملی ایران قرار گرفت.
معماری پل قدیم دزفول
این پل نیز همانند سایر پل های تاریخی هم دوره خود، از مصالحی مانند آجر، سنگ ، و ساروج‌ساخته شده‌است. ساروج که از ترکیب چند مواد مختلف مانند خاکستر، تخم مرغ، آهک ، موی بز و نی رودخانه به وجود می آید به استحکام بیشتر پل کمک بسیاری می کند.
پل قدیم دارای ۲۲ طاق بوده و دارای طول ۳۷۰ متر میباشد . برای ساخت این پل از سنگ های ماسه ای که در اطراف شوشتر وجود دارد که به وسیله بست های فلزی به هم متصل شده‌اند.
در کتب ها و منابع متعدد تاریخی از پل رومی زیاد یاد شده‌است. به عنوان مثال جرج کرزن در توصیف این پل ذکر کرده است .
در حدود غربی خاک بختیاری و حوزه نهایی آب دز ، شهرستان دزفول قرار دارد. این نام به سبب وجود پل با شکوه مجاور آن است که بدون شک قدمت آن به دوره ساسانیان بر می گردد. قسمت زیرین این پل سنگی و قسمتی فوقانی آن آجری است که قدیمی تر است .
حاج نجم الملک در کتاب سفر نامه خوزستان خود چنین آورده‌است که پلی عظیم روی دز از قدیم زده‌اند که از آثار غریبه است. فی الجمله تعمیری لازم دارد. طول ایین پل ۶۰ ذرع است و دو دامنه دارد به طول ۳ ذرع و ارتفاع ۷ ذرع و ارتفاع ۱۲ ذرع . عدد چشمه های آن ۲۲ و عرض بعضی از آنها ۵ و بعضی دیگر ۹ ذرع است.
مرمت
در طول زمان این پل تاریخی نیز با حوادثی چون جنگ و سیل رو به رو شده‌است که آسیب های زیادی به آن وارد‌شده. اولین مرمت این پل در قرن ۴ هجرری در دوره دیلمیان صورت گرفت . بعد از آن حکومت صفویان برای سعولت عبور و مرور، عرض این پل را عریض تر کردند و دوران افشاریه و قاجاریه نیز مرمت هایی به صورت کلی بر روی پل انجام شد.
بعد از جنگ جهانی اول و در زمان پهلوی، رضا شاه با پرداخت هزینه هایی این پل از دست دولت انگلیس آزاد کرد. این پل در سال ۱۳۱۰ به ثبت ملی رسید و حتی تصویر آن روی پول های آن زمان چاپ شد که نمونه های آن در موزه بانک ملی نگهداری می شود. در سال ۱۳۱۶ این پل بار دیگر احیا شد و شکل کنونی خود را کرد. ساختار کنونی و معماری این پل متعلق به سه دوره صفویه ، ساسانیان و پهلوی می باشد.
پل تاریخی دزفول از معدود پل های دنیا است که با گذشت بیش از ۱۷ قرن همپنان پا بر جا مانده است. این بنای تاریخی به عنوان یکی از استوار ترین پل های تاریخ‌شناخته می‌شود که همپنان توانسته به حیات خود ادامه‌دهد.
پل قدیم دزفول کجاست
بافت قدیمی این پل بر روی رودخانه دز بنا شده و بین بوستان رعنا و ولیعصر قرار دارد از مکان های دیدنی در اطراف آن میتوان به خانه ی تیزنو اشاره کرد.
مطالب مرتبط:
مکان های تاریخی یزد
جاذبه های دیدنی ژاپن
۱۰ مکان دیدنی ایران در فصل زمستان
سردشت دزفول
خانه ی تیزنو ها در دزفول
