دزفول، با پیشینه ای چند هزار ساله، یکی از شهرهای قدیمی و باستانی استان خوزستان است. این شهر دارای جاذبه های گردشگری و تاریخی طبیعی بسیاری است که باعث شده مقصد بسیاری از گردشگران در بازدید از این شهر باشد.یکی از زیباترین مناطق گردشگری و طبیعی این شهر، دژ محمد علی بختیاری است که با نام دژ علی مردان خان نیز شناخته میشود. این بنای طبیعی و تاریخی یکی از باشکوه ترین و قدیمی ترین مکان هایی است که در سفر به شهرستان دزفول میتوانید از آن بازدید نمایید.
در این مقاله از مجله گردشگری آوانو با ما همراه باشید تا با سفر در جاده های پر پیچ و خم و سرسبز، از دژی عظیم و با ابهت و آبشارهایی چشم نواز دیدن کنیم. دژی طبیعی که در دیواره های کوه که ارتفاع آن تا 1550 متر نیز میرود.
تاریخچه دژ محمد علی بختیاری
دژ محمد علی خان بخیتاری یا دژ سردشت، در سال 1232 محل مبازرات محمد علی خان اول و محمود صالح چهارلنگ بختیاری با ظلم های حاکم وقت لرستان و خوزستان، خانلرمیرزا احتشام الدوله و پسرش، ابراهیم میرزا در زمان قاجار بود. به عقیده بسیاری از تاریخ دانان، علت نام گذاری این دژ به نام محمد علی خان نیز به همین دلیل بوده است. همچنین از این دژ با نامهای دز استوار، مندزون، دز یا دژ محمدعلی خان نیز، در کتابهای تاریخی نام برده شده است.
همچنین در تاریخ آمده است که علی مردان خان، برادر محمد علی خان، در سال 1307 جمعیتی به نام هیئت اجتماعیه تشکیل داد و به کمک آنها علیه رضا شاه به شورش پرداخت. پس از این شورش، رضا شاه، یک گروه شورشی را به آن منطقه فرستاد. اما در نهایت علی مردان خان و یاران او، پس از یک سال نزاع با توافق برخی از خان ها تسلیم شدند و به تهران رفتند. اما در تهران همگی آنها دستگیر شدند. و سرانجام در اسفند سال 1313 او اعدام شد.
همچنین به گفته برخی از راهنمایان محلی، در گذشته این دژ به عنوان قلعه و پناهگاه مورد استفاده قرار میگرفت. همچنین در گذشته، یک بنای قلعه مانند در بالای آن قرار داشته است.
موقعیت جغرافیایی دژ محمد علی خان
دزفول جزو شهرهای شمالی استان خوزستان است. از طرفی بسیاری از مکان ها و مناطق دیدنی استان خوزستان در آن جای گرفته است. این شهر از تهران، 721 کیلومتر و از اهواز 155 کیلومتر فاصله دارد. دژ محمد علی خان در فاصله 25 کیلیمتری شمال شهر سردشت و موقعیت 65 کیلومتری شمال شرقی شهرستان دزفول در موازات کوه هفت تنان قرار گرفته است.
از دزفول تا سالند حدود 45 کیلومتر فاصله است که از آنجا یک مسیر کوهستانی 25 کیلومتری وجود دارد که انتهای آن به دژ محمدعلی خان بختیاری میرسد.
اقامت در اطراف دژ محمد علی خان بختیاری
در دژ محمد علی خان، دو آبشار قرار گرفته است. آبشار اول که سمت راست قرار دارد، با جریان آب کمتر پشت یک درخت مورد پنهان شده است. اما آبشار سمت چپ، کاملا مشخص است. رنگ دژ محمد علی خان، خاکی است که همین موضوضع باعث شده ابهت خاصی در نگاه اول برای بیننده ایجاد کند.
از طرفی پوشش های گیاهی در اطراف این دژ و آبشار باعث شده جلوه طبیعی زیبایی به این محیط ببخشد. مقابل این آبشار یک کمپ اقامتی کوچک قرار گرفته است. این کمپ برای گردشگرانی که قصد اقامت در این دژ را دارند، بسیار مناسب است.
چند اتاقک کوچک سنگی در این بخش از دژ قرار دارد که عشایر در گذشته از آن برای استراحت استفاده میکردند. اگر آب و هوا مناسب باشد، از این اتاقک ها میتوان به عنوان پناهگاه استفاده کرد. البته باید توجه کرد که این مکان ها برای ماندن و اقامت در شب مناسب نیستند.
توصیه های مهم برای بازدید از دژ محمد علی خان بختیاری
اگر قصد بازدید از این دژ طبیعی و زیبا را دارید، حتما به این چند نکته مهم توجه کنید.
- برای عکاسی از تمام این دژ، باید قاب دوربین خود را از عقب تر تنظیم کنید. زیرا این دژ مساحت بسیار زیادی دارد.
- بهتر است برای پیدا کردن مسیر دژ از یک راهنمای محلی کمک بگیرید.
- از سمت هر دو آبشار به سمت دژ حرکت کنید، میتوانید از مناطق و جاذبه های طبیعی که در پایین این دژ قرار دارد لذت ببرید. طول این مسیر حدودا بین 20 تا 30 دقیقه متغییر است.
- اگر قصد دارید که به نوک قله دژ محمد علی خان بروید. حتما از یک راهنمای محلی کمک بگیرید.
- در این مسیر هیچ فروشگاه بین راهی وجود ندارد. بنابراین حتما تمامی لوازم و وسایل مورد نیاز خود را همراه داشته باشید. از همراه بردن وسایلی مانند عینک دودی، کرم ضد آفتاب، کلاه و آب دریغ نکنید. همچنین برای درامان ماندن از خطر بارندگی حتما یک بارانی یا پانچو با خود داشته باشید.
- در مسیر رفتن به دژ محمد علی خان، هیچ اتوبوس یا سواری نیست و باید از ماشین های تورگردی استفاده کنید.
مسیر دسترسی به دژ محمد علی خان
برای رسیدن به دژ محمدعلی خان، در جاده سردشت، پس از عبور از روستای گوروی یا توت علیا به سمت چپ و یک جاده فرعی به نام احمد فداله بروید. در این جاده فرعی، در ابتدا به روستای لب سفید می‌رسید. از آنجا به بعد، جاده ارتفاع بیشتری می‌گیرد و کم‌کم بلوط‌های زاگرس، پدیدار می‌شوند. روستای بعدی، ابوالحسن است که باید از آن هم عبور کنید و حدود ۶ کیلومتر دیگر رانندگی کنید تا به این دژ باشکوه در سمت چپ خود برسید که قطعا در نگاه اول، میخکوبتان خواهد کرد. ارتفاع جاده در نزدیکی دژ محمدعلی خان از سطح دریا، ۸۵۰ متر است.
روبه‌روی دژ محمدعلی خان، یک دره در زیر پایتان وجود دارد که راه باریک پاکوب آن، شما را تا پایین دره می‌برد. این مسیر کوتاه و پر از درختان بلوط و بادام کوهی، تنها ۱۵ دقیقه به طول می‌انجامد. ادامه راه از انتهای مسیر پاکوب تا پای کوه، کاملا مشخص است
در ابتدای مسیر حرکت به‌سمت دژ با ابهت محمدعلی خان، میتوانید سری هم به منطقه شگفت‌انگیز گاومیر بزنید؛ منطقه‌ای بزرگ که از روی بلندی‌های جاده، چشم‌اندازی فراموش‌نشدنی در اختیار شما قرار می‌دهد. پس از آن به دل جاده‌های پرپیچ‌وخم و سرسبز بزنید تا دژ عظیم محمدعلی‌خان را از پشت کوه‌ها ببینید. دژی طبیعی روی یکی از کوه‌ها که عظمت دوران گذشته خود را به تماشاچیان نشان می‌دهد.
بهترین زمان برای رفتن به دژ محمد علی خان بختیاری
ماه های آذر تا اردبیهشت بهترین زمان برای سفر به دژ محمد علی خان است. دشت هایی مملو از گل زرد رنگ خاکشیر، جلوه ای چشم نواز به این محیط میبخشد.
همچنین تماشای هوای مه آلود تجربه ای منحصر به فرد در روزهای آفتابی است که میتواند لذت سفر به این دژ را دوچندان کند.
سخن پایانی
در این مقاله از مجله گردشگری آوانو، با دژ محمد علی خان بختیاری آشنا شدیم. دژی استوا و محکم در شهرستان دزفول که امروزه تبدیل به یکی از جاذبه های گردشگری ایران شده است. و سالانه گردشگران بسیاری را روانه دزفول میکند. امیدواریم از مطالعه این مقاله لذت برده باشید و حتما تماشا و سفر به این دژ تاریخی را در برنامه سفر خود داشته باشید.
مطالب مرتبط:
معرفی مراکز تجاری و خرید در دزفول
مجتمع فرهنگی سینمایی دزفول
پل قدیم دزفول
چال کندی دزفول
خانه تیزنو دزفول
